Terwijl in vele winkelstraten – die nu ongetwijfeld overspoeld worden door koopzieke Nederlanders in lockdown – sfeervolle kerstmuziekjes de gezelligste tijd van het jaar aankondigen, dwalen mijn gedachten af. Stilaan verschijnen de jaaroverzichten: geschreven, getekend, muzikaal, gemonteerd in sport- en actuabeelden. Mijn gedachten dwalen af naar wat míjn jaaroverzicht zou zijn. Welke beelden halen het van andere?
Wie is voor mij de “persoon van het jaar 2021”?
Overvalt u soms ook dat nostalgisch gevoel, beste lezer? We kijken nu eens met de glimlach, dan weer met een traan achterom. Sommige herinneringen willen we bewaren, opnieuw tot leven laten komen… Terwijl we andere liever met de deleteknop uit ons leven willen wissen. En toch… Toch mogen ook die minder mooie momenten het jaaroverzicht van mijn leven halen. Ze maken me uiteindelijk tot wie ik ben… en tot wie ik zijn zal voor anderen.
Alweer een jaar voorbij, alweer veel kansen gehad en misgelopen om een goed woord te zeggen, een helpende hand uit te steken, stil te zijn bij verdriet en uitbundig bij vreugde. De leerlingen die zich enthousiast en vrijwillig inzetten voor een herdenkingsviering op school. Het koppel dat ik mocht begeleiden op weg naar hun huwelijk en dat dansend hun liefde toonde tijdens hun lang verwachte openingsdans. De vriend die met vol vertrouwen vertelt over wat hem zorgen baart.
Pijnlijk deugddoend zijn ze, die herinneringen. Ze doen soms pijn, omdat ons een gemis overvalt. We willen teruggaan naar die momenten, ze opnieuw beleven en – mocht het mogelijk zijn – sommige dingen anders zeggen dan ze gezegd zijn of anders doen zoals we ze gedaan hebben. Maar ach, dat kan nu eenmaal niet. Dus blijven ze pijnlijk, die herinneringen. Tegelijkertijd doen ze deugd, omdat ze ons kracht en energie kunnen geven om door te gaan en te zijn wie we willen zijn. Ze bezorgen ons een glimlach op de lippen, een vreugde die van binnen in ons komt. Is het dan niet vanzelfsprekend dat deze pijnlijk deugddoende herinneringen ook een traan in onze ogen doen opwellen? Een traan van spijt om de gemiste kans, een traan om iemand die we missen?
Terwijl in vele winkelstraten nog steeds sfeervolle kerstmuziekjes weerklinken, dwalen mijn gedachten nog steeds af… en dit keer naar de mensen die amper in een jaaroverzicht zullen voorkomen: de eenzame bejaarde in het rusthuis, de jongere die het gevoel heeft niet mee te tellen, de leerling die niet mee kan op kamp omdat het financieel moeilijk gaat… Laten we in deze donkere dagen ook een beetje van onze warmte aan hen geven, opdat ook zij een mooi persoonlijk jaaroverzicht kunnen maken.
Jaaroverzichten… you hate it or you love it. Eén ding is wel zeker: pijnlijk deugddoend zijn ze wel!